Koszty uzyskania przychodów w CIT - co trzeba wiedzieć

Czym są koszty uzyskania przychodów? Jak ustalić, czy dany wydatek można zakwalifikować do kosztów podatkowych? Jak określić datę poniesienia kosztu podatkowego? Odpowiedzi na te i inne pytania znajdziesz w poniższym artykule. Zachęcamy do lektury!

CIT – przedmiot opodatkowania 

Podstawą opodatkowania podatkiem dochodowym od osób prawnych jest dochód, czyli różnica między osiągniętym przychodem podatkowym a kosztami jego uzyskania. 

 

Jak ustalić koszty uzyskania przychodów 

To, czy dany wydatek można zakwalifikować jako koszt podatkowy, zależy głównie od prowadzonej działalności. Oznacza to, że o ile w jednej firmie poniesiony wydatek będzie bezsprzecznie stanowił koszt, o tyle w innej zostanie uznany za całkowicie bezzasadny.  

Wydatek może zostać zaliczony do kosztów podatkowych, jeśli spełnia jednocześnie poniższe warunki:  

• został poniesiony – istotne jest samo wystąpienie kosztu, czyli np. zawarcie transakcji, wystawienie faktury czy ujęcie w księgach, a nie dokonanie zapłaty; 
• został poniesiony przez danego przedsiębiorcę; 
• jego celem było uzyskanie przychodów, ich zachowanie lub zabezpieczenie źródła przychodów; 
• nie znajduje się w wykazie wydatków wyłączonych z kosztów podatkowych, określonym w art. 16 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych.  

 

CIT – czego nie można zaliczyć do kosztów podatkowych 

Wydatki, które nie kwalifikują się do kosztów podatkowych, to np.: 

• koszty zakupu gruntów lub prawa wieczystego użytkowania gruntów (z wyjątkiem opłat za wieczyste użytkowanie); 
• odpisy z tytułu zużycia samochodu osobowego w części ustalonej od wartości samochodu przekraczającej kwotę: 
  • 225 000 zł – dla pojazdów elektrycznych, 
  • 150 000 zł – dla pozostałych samochodów osobowych; 
• naliczone, ale niezapłacone lub umorzone odsetki od zobowiązań, w tym pożyczek i kredytów; 
• koszty egzekucyjne wynikające z niewykonania zobowiązań; 
• grzywny i kary pieniężne nałożone w postępowaniu karnym, karnym skarbowym, administracyjnym oraz w sprawach o wykroczenia, a także odsetki od tych kar. 
• wierzytelności uznane za przedawnione.  

 

Jak ustalić dzień poniesienia kosztu podatkowego 

Za dzień poniesienia kosztu uznaje się dzień, w którym zaksięgowano wydatek. Wyjątkiem są rezerwy lub bierne rozliczenia międzyokresowe kosztów.  

Aby ująć koszt w księgach rachunkowych, należy posiadać fakturę, rachunek lub inny dowód sięgowy. Jeśli wydatek jest bezpośrednio związany z uzyskanymi przychodami, koszt można zaliczyć do roku podatkowego, w którym te przychody zostały osiągnięte. 

Przykład: przedsiębiorstwo kupiło w grudniu 2024 roku partię towaru, ale jej sprzedaż nastąpiła dopiero w styczniu 2025 roku. Ponieważ przychód z zakupionych towarów został uzyskany dopiero w 2025 roku, poniesiony na ich zakup wydatek zostanie zaliczony do kosztów uzyskania przychodów w 2025 roku, a nie w 2024. 

Dzięki temu firma prawidłowo dopasowuje koszty do przychodów i unika sztucznego zawyżania kosztów w roku, w którym jeszcze nie osiągnęła związanych z nimi przychodów. 

Koszty uzyskania przychodów, które nie są bezpośrednio związane z konkretnymi przychodami, można zaliczyć w koszty w momencie ich poniesienia. Jeśli jednak wydatek dotyczy okresu dłuższego niż jeden rok podatkowy i nie da się określić, która jego część należy do danego roku, koszty te są rozliczane proporcjonalnie do długości tego okresu.